Eenieder kent goud, zilver en platina als edelmetaal maar het vierde belangrijkste edelmetaal – palladium – is een stuk minder bekend.
Palladium is een zacht zilverwit edelmetaal dat chemisch gezien op platina lijkt. Het is in 1803 ontdekt door William Hyde Wollaston tijdens het onderzoeken van ruw platinaerts uit Zuid-Amerika.
Het is vernoemd naar de in 1802 ontdekte planetoïde Pallas, die op haar beurt weer is vernoemd naar de Griekse godin Pallas Athena.
Palladium heeft de laagste dichtheid en het laagste smeltpunt van de metalen uit de platinagroep. Het is zacht en daarbij makkelijk bewerkbaar bij verwarming terwijl de sterkte en hardheid sterk toenemen bij lagere temperatuur.
Als poeder is het een goede katalysator en wordt het gebruikt in hydrogenerings- en dehydrogeneringsreacties; ook wordt het gebruikt bij het opwerken van petroleum in raffinaderijen.
Als legering wordt het gebruikt in sieraden. Zo is witgoud een legering van goud die is ontkleurd door de toevoeging van palladium. Ook puur palladium wordt gebruikt om sieraden van te maken.
Maar de belangrijkste toepassing tegenwoordig is in katalysatoren van voertuigen, vanwege de goede hittebestendigheid en trage corrosie.
Palladium wordt meestal als ongebonden metaal gewonnen als bijproduct uit koper en nikkelertsen. Ook wordt het in de aardkorst aangetroffen in legeringen met goud en platina.
De belangrijkste wingebieden liggen in Rusland, dat in 2017 85,2 ton produceerde, Zuid-Afrika, dat 86,8 ton produceerde, Canada, met 17 ton en de VS, met 13,6 ton. Het wereldtotaal kwam dat jaar uit op 225 ton.
Naast de mijnbouw is ook recycling een belangrijke bron. In 2018 werd zo’n 120 ton palladium (inclusief platina) gewonnen uit schroot. Hiervan was 51 ton afkomstig uit katalysatoren van voertuigen in de Verenigde Staten.
In mei dit jaar werd een absolute recordprijs aangedaan van 3000 dollar per troy ounce. Sindsdien heeft het edelmetaal flink in moeten boeten, net als alle andere edelmetalen.
Op het moment koerst palladium iets onder de 2000 dollar per troy ounce. Dat wil niet zeggen dat de toekomst voor dit edelmetaal niet rooskleurig is.
Autofabrikanten verbruiken ongeveer de helft van de platina- en drie vierde van de palladiumproductie. Ook wordt het gebruikt in de productie van chips, een markt die niet snel stil zal komen te liggen.
Bronnen: USGS, Kitco, Wall Street Journal
Foto: Flickr