Ik ben in 2007 edelmetalen beginnen kopen omdat ik enorm bezorgd was over de wereldwijde schuldenlast en de impact hiervan op de waarderingen van activa en de gezondheid van het financiële systeem. Ik had indertijd nooit kunnen denken dat men er nog 18 jaar lang in zou slagen om het blikje vooruit te trappen, maar hier zijn we dan. We kenden sindsdien de eurocrisis toen de PIGS-landen in de problemen kwamen en er bail-outs nodig waren om defaults te vermijden. Ook de ECB ging indertijd vol aan de bank met het opkopen van schulden van de zwakkere broertjes in de Europese Unie. In feite heeft Draghi de crisis toen “opgelost” met de gevleugelde woorden “whatever it takes”. Als het moet, koopt de ECB gewoon alle schulden op. Het schuldenprobleem is echter groter dan ooit en toen de inflatie na Corona begon op te lopen, stegen ook de rentevoeten en kwamen diverse landen terecht in een doom loop. We zagen dat recent ook in Frankrijk. De overheid stelde een besparingsprogramma van 44 miljard euro voor, maar de daaropvolgende rentestijging verhoogde de rentelasten tot een niveau waarbij die besparingen in de realiteit teniet worden gedaan. In Frankrijk gaan er inmiddels stemmen op om de pensioenen niet langer te indexeren. Je krijgt nog wel het beloofde pensioen, maar je koopt er straks nog maar een pan eieren van. En ook in het Verenigd Koninkrijk blijft een obligatiecrisis om de hoek loeren. De 30-jarige rente steeg er tot het hoogste niveau van de voorbije 27 jaar. In 2022 moest Liz Truss na 6 weken ontslag nemen omdat de rente ontspoorde, maar inmiddels kijkt Starmer aan tegen nog hogere tarieven. De 30-jarige rente in de UK noteerde deze morgen 5,64%, en dat is niet meer zo heel ver verwijderd van het niveau dat de PIGS-landen richting bankroet duwde. We sluiten af met Japan, de grootste schuldenaar van de wereld. Relatief gezien dan toch. Ze verwachten voor het huidige fiscale jaar 78,4 biljoen Yen aan inkomsten en spenderen 28,2 biljoen Yen aan rente! Die rente blijft echter maar oplopen waardoor deze een steeds grotere hap neemt uit de fiscale ontvangsten en de tekorten maar niet onder controle geraken. De PIGS-landen werden gered door de grotere landen, maar wie gaat de grotere landen redden nu ook zij in de problemen komen? Deze drie landen hebben samen zowat 15.000 miljard aan schulden uitstaan. Zijn die nog wel te redden? Nominaal niet meer, maar je kan altijd valuta printen om de schulden op te kopen. Dat is het pad naar hyperinflatie. Hank Paulson, de Amerikaanse Minister van Financiën in 2008, zei indertijd: “Als je een bazooka in je zak hebt en mensen weten dat, hoef je hem waarschijnlijk niet te gebruiken.” Maar ik vrees dat bluffen alleen deze keer niet meer zal volstaan. Je zal nu werkelijk die bazooka moeten afvuren. |
